Con người được sinh ra trong trạng thái không đầy đủ; tất cả các con vật khác đều được sinh ra trong sự đầy đủ của chúng. Điều này không phải là như vậy với con người. Có một số điều mà người đó sẽ phải làm để thành đầy đủ. Trạng thái không đầy đủ này là bệnh tật của người đó. Đó là lí do tại sao người đó lại lo lắng băn khoăn suốt hai mươi bốn giờ. Không phải là chỉ người nghèo mới lo lắng bởi vì cái nghèo khó của mình – đây là cách chúng ta vẫn thường nghĩ. Nhưng chúng ta không nhận ra rằng khi trở nên giầu có, chỉ mức độ lo lắng là thay đổi, nhưng lo lắng vẫn còn đó.
Sự thực là ở chỗ người nghèo chưa bao giờ lo âu như người giầu gặp phải, bởi vì người nghèo ít nhất cũng có biện minh cho vấn đề của mình - rằng người đó nghèo. Người giầu thậm chí chẳng có biện minh này. Người đó thậm chí không thể chỉ ra được nguyên nhân cho nỗi lo âu của mình. Và khi nỗi lo âu không có nguyên nhân rõ ràng, nó trở thành khủng khiếp. Nguyên nhân cho bạn sự giảm nhẹ nào đó, an ủi nào đó, bởi vì thế thì người ta hi vọng rằng người ta có thể có khả năng vứt bỏ đi các nguyên nhân. Nhưng khi lo lắng nào đó phát sinh mà không nguyên nhân nào cả thế thì khó khăn tăng lên.
Các quốc gia nghèo có nhiều đau khổ, nhưng ngày họ trở thành giầu họ sẽ nhận ra rằng các quốc gia giầu cũng có nỗi khổ của riêng họ.
Tôi muốn nhân loại chọn cái khổ của người giầu, không phải cái khổ của người nghèo. Nếu đấy là vấn đề về việc chọn khổ, thế thì tốt hơn cả là chọn khổ của người giầu. Nhưng mãnh liệt của bất ổn sẽ được nâng cao lên.
Ngày nay, khối lượng bất ổn và lo âu nước Mĩ phải đương đầu còn lớn hơn bất kì nước nào khác trên thế giới. Mặc dầu không cộng đồng nào khác đã bao giờ có khối lượng tiện nghi có sẵn như ở Mĩ ngày nay, thực tế chính là ở Mĩ lần đầu tiên việc vỡ mộng mới xảy ra. Lần đầu tiên ảo tưởng đã bị phá vỡ. Con người quen nghĩ mình lo âu là bởi lí do nào đó. Tại Mĩ, lần đầu tiên, vấn đề trở thành rõ ràng rằng con người đang lo âu không phải bởi vì bất kì lí do nào cả; bản thân con người là nỗi lo âu. Con người phát minh ra lo âu mới cho bản thân mình. Cá tính có bên trong người đó cứ liên tục đòi hỏi cái gì đó mà lại không có đó. Cái có đó cứ trở thành vô nghĩa hàng ngày; cái đã đạt được lại trở thành vô nghĩa, vô tích sự. Có cố gắng liên tục về những thứ người ta không có.
Nietzsche đã nói đâu đó rằng con người là cây cầu bắc ngang giữa hai điều không thể được - bao giờ cũng hăm hở đạt tới điều không thể được, bao giờ cũng hăm hở trở thành đầy đủ. Chính từ hăm hở trở thành đầy đủ này mà tất cả mọi tôn giáo đã được sinh ra.
Cũng sẽ có ích mà để ý rằng đã có thời trên trái đất này các tu sĩ cũng đồng thời là thầy chữa, lãnh tụ tôn giáo cũng là thầy thuốc. Ông ta là tu sĩ và ông ta là thầy thuốc. Và cũng sẽ chẳng có gì đáng ngạc nhiên nếu chúng ta kết thúc với cùng tình huống đó lại vào ngày mai. Sẽ chỉ có một điểm hơi khác biệt: người là bác sĩ điều trị sẽ là tu sĩ! Điều này đã bắt đầu xảy ra ở Mĩ, bởi vì lần đầu tiên sự việc trở nên rõ ràng rằng vấn đề không phải là một mình thân thể; và sự việc đã sang dần ra rằng nếu thân thể hoàn toàn mạnh khoẻ, thế thì vấn đề lại tăng tính nhiều vẻ, bởi vì lần đầu tiên con người bắt đầu cảm thấy bệnh đang hiện diện bên trong, tại cực kia của thân thể.
Các giác quan của chúng ta nữa cũng cần nguyên nhân. Nếu gai đâm vào chân người ta, chỉ thế thì người ta mới cảm thấy chân. Chừng nào gai còn chưa đâm vào chân, người ta vẫn còn không nhận biết về chân. Khi gai có trong chân, thế thì toàn bộ linh hồn người ta trở thành giống như mũi tên hướng tới chân; nó chỉ để ý đến chân chứ không cái gì khác - một cách tự nhiên. Nhưng nếu gai được lấy ra khỏi chân, thế nữa bản thể sẽ cần chú ý đến cái gì đó khác. Cứ cho là cơn đói của bạn được thoả mãn, quần áo tốt có sẵn để mặc, nhà bạn trật tự gọn gàng, bạn lấy được người vợ mình muốn - mặc dầu không có thảm hoạ nào trên thế giới lớn hơn điều này. Vẫn không có kết thúc cho những nỗi khổ của người lấy được người vợ mình mong muốn. Nếu bạn không lấy được người vợ bạn muốn, thế thì ít nhất bạn cũng có thể tìm thấy hạnh phúc nào đó từ niềm hi vọng. Điều đó nữa bị mất đi khi bạn lấy được người vợ mình muốn.
Tôi đã nghe nói về một nhà thương điên. Một người tới thăm nhà thương điên và viên giám thị nhà thương điên đó đưa anh ta đi thăm một vòng. Trước một xà lim đặc biệt người này hỏi viên giám thị có gì sai sót với người đang bị giam. Viên giám thị đáp rằng người này trở nên điên bởi vì anh ta không thể lấy được người đàn bà anh ta yêu. Trong một xà lim khác, người tù đang cố gắng đập vỡ thanh chắn, đấm ngực, dứt tóc. Khi được hỏi có gì sai với người này, viên giám thị đáp rằng người này đã lấy được người phụ nữ người kia không lấy được, và anh ta trở nên điên. Nhưng bởi vì không thể lấy được người mình yêu nên người thứ nhất thường giữ ảnh cô ta gần tim mình và bao giờ cũng hạnh phúc trong điên dại, trong khi người thứ hai đập đầu vào thanh chắn! May mắn là những người yêu không lấy được người mình yêu!
Trong thực tế, bất kì cái gì chúng ta không đạt tới, chúng ta hi vọng về nó và có thể cứ sống trong hi vọng đó. Một khi chúng ta đã đạt được nó hi vọng của chúng ta tan tành và chúng ta trở thành trống rỗng. Cái ngày bác sĩ trị liệu làm cho con người thoát khỏi vấn đề thân thể mình, ngày đó con người sẽ phải nhận lấy phần khác của công việc này. Cái ngày con người trở nên thoát khỏi bệnh tật thân thể mình, cái ngày đó chúng ta đang trao cho người đó một tình huống mà người đó có thể trở nên nhận biết bệnh tật bên trong của mình. Lần đầu tiên người đó sẽ lo lắng bên trong và sẽ tự hỏi rằng mọi thứ bề ngoài đều ổn thoả, ấy vậy mà dường như chẳng cái gì ổn thoả cả.
Cũng không ngạc nhiên gì rằng ở Ấn Độ, hai mươi bốn tirthankaras đều là con vua; Phật đã là con vua, Rama và Krishna tất cả đều từ hoàng gia. Với những người này cái bất ổn đã biến mất khỏi mức độ thân thể; cái bất ổn của họ bây giờ đã bắt đầu từ bên trong.
Y học cố gắng giải phóng con người khỏi bệnh tật bên ngoài, tại mức độ của thân thể. Nhưng nhớ, thậm chí có được tự do khỏi mọi bệnh tật, con người vẫn không trở nên tự do khỏi cái bệnh căn bản của việc là con người. Cái bệnh của việc là con người đó chính là ham muốn về điều không thể được. Cái bệnh của việc là con người đó là không được thoả mãn với bất kì cái gì, cái bệnh của việc là con người đó là việc làm cho tất cả những cái người ta đạt được đều thành vô tích sự và việc gắn ý nghĩa cho bất kì cái gì mà người ta không có.
Việc chữa cho cái bệnh là con người này là thiền. Với mọi bệnh tật khác, các bác sĩ đều có cách chữa, y học có cách chữa; nhưng với cái bệnh đặc biệt này của việc là con người thì chỉ thiền mới có cách chữa. Y học sẽ hoàn chỉnh vào ngày chúng ta hiểu phía bên trong của con người và bắt đầu làm việc với điều đó nữa, bởi vì theo hiểu biết của tôi, người không thoải mái, người đang ngồi bên trong chúng ta, đang tạo ra cả nghìn lẻ một ốm yếu ở mức độ thân thể bên ngoài.
Như tôi đã nói, bất kì khi nào thân thể trở nên ốm yếu, các rung động, các gợn sóng đều được cảm thấy trong linh hồn. Tương tự, nếu linh hồn bị bệnh thế thì các gợn sóng đạt tới mức độ của thân thể.
Đây là lí do tại sao lại có biết bao nhiêu loại liệu pháp trên thế giới này. Đáng ra thì không nên như vậy nếu bệnh học là khoa học; thế thì không thể có hàng nghìn liệu pháp được. Nhưng điều đó lại trở thành có thể bởi vì bệnh tật của con người có đến hàng nghìn kiểu. Một số kiểu bệnh không thể chữa được với sự giúp đỡ của đối trị liệu pháp. Với những bệnh có nguồn gốc ở phần bên trong con người và đi ra bên ngoài, đối trị liệu pháp là vô dụng. Với những bệnh bắt đầu từ bên ngoài và hướng vào phần bên trong, đối trị liệu pháp rất thành công. Những bệnh đạt tới bên ngoài từ bên trong không phải là bệnh thân thể chút nào. Chúng chỉ biểu lộ tại mức độ thân thể. Mức độ nguồn gốc của chúng bao giờ cũng là tâm lí, hay còn sâu hơn – tâm linh
Bây giờ, nếu một người đang chịu một bệnh trong tâm lí mình, điều này có nghĩa là không thuốc lâm sàng nào có thể làm giảm nhẹ chút ít cho người đó được. Trong thực tế thuốc còn có thể có hại, bởi vì nó sẽ cố làm điều gì đó và trong quá trình này, nếu nó không làm giảm nhẹ, nhất định nó sẽ gây hại gì đó. Duy nhất những thuốc không có khả năng gây ra hại là những thuốc không có khả năng đem lại bất kì sự giảm nhẹ nào. Chẳng hạn, vi lượng liệu pháp không gây hại cho ai cả, bởi vì không có bất kì vấn đề giảm nhẹ nào từ nó cả. Nhưng vi lượng liệu pháp quả có cho sự giảm nhẹ. Nó không có khả năng tạo ra sự giảm nhẹ nhưng điều đó không có nghĩa là người ta không được giảm nhẹ.