Bạn hiểu khí công như thế nào?
Trong mươi năm trở lại đây phương pháp khí công dưỡng sinh của y học cổ truyền được nhiều người quan tâm nghiên cứu, tìm hiểu và tập luyện.
Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, có người đã lợi dụng những điều còn bí ẩn của bộ môn khoa học này để huyễn hoặc người tập khiến họ rơi vào tình trạng tầu hoả nhập ma nhằm mục đích trục lợi. Vậy, bạn hiểu về khí công như thế nào?
Nội dung của khí công là gì?
Nội dung chính của khí công là điều tâm, điều thân và điều tức.
Điều tâm còn gọi là điều thần, luyện ý, ý thủ với ý nghĩa chủ yếu là tập trung tư tưởng, là quá trình vận dụng ý thức để điều tiết và khống chế thân thể, tâm lý của bản thân. Đây là nội dung chính của phép luyện khí công, vô ý chẳng nên công, là đặc điểm nổi bật khác hẳn với các phương pháp rèn luyện sức khoẻ khác và cũng là phép luyện khó nhất trong khí công, chỉ có thể hiểu bằng ý, không thể truyền bằng lời.
Điều thân còn gọi là điều hình, có nghĩa là điều hoà tư thế sao cho phù hợp với phương pháp tập luyện và thể trạng. Điều thân chủ yếu có 4 cách: đi, đứng, nằm và ngồi, trong đó nằm và ngồi thường được dùng hơn cả, nhưng dù ở trong tư thế nào thì thư giãn cơ vẫn là chủ yếu, thư giãn mà vẫn giữ được sự cân bằng và vững chắc của thân thể, giúp cho điều tức và điều tâm được thuận lợi.
Điều tức còn gọi là thổ nạp, đài tức, điều khí, thực khí... chính là điều luyện hơi thở, là luyện hô hấp. Luyện thở yêu cầu có chủ ý để điều chỉnh hơi thở của mình, khống chế hơi thở của mình, khống chế hơi thở một cách có hiệu quả sao cho phù hợp với thể trạng, có tác dụng cường thân trị bệnh. Thở trong khí công là thở tự nhiên có nhịp điệu rất đều, sâu và êm, phối hợp mật thiết với điều thân và điều tâm, thở chủ yếu bằng cơ hoành hoặc cơ bụng.
Tác dụng của khí công như thế nào?
Theo quan niệm của y học cổ truyền. Y học cổ truyền cho rằng: Dục đắc bất lão, hoàn tinh bổ não (muốn trẻ mãi không già nên chăm sóc bồi bổ cho não). Tập luyện khí công chính là thông qua phương thức hoàn tinh bổ não nhằm bảo vệ và nâng cao sức khoẻ, phòng chống bệnh tật, tăng trí thông minh và kéo dài tuổi thọ. Điều tâm nhập tĩnh của khí công là bài từ những ý niệm hỗn tạp, làm sạch và duy trì sự yên tĩnh của não.
Y học cổ truyền coi tinh, khí và thần là 3 vật tam bảo của cơ thể. Y thư cổ cho rằng: Phú thiện dưỡng sinh giả dưỡng nội. Dưỡng nội chính là điều dưỡng tinh, khí và thần. Quá trình luyện công chính là thực hành việc điều hoà 3 vật tam bảo, trong đó thần là chủ yếu, khí là động lực và tinh là cơ sở, bảo đảm nguyên tắc bế tinh, dưỡng khí, tồn thần mà đại danh y Tuệ Tĩnh đã nêu ra.
Luyện tập khí công còn có tác dụng điều hoà công năng hoạt động của lục phủ ngũ tạng, làm cho hệ thống kinh lạc được thông suốt, khí huyết trở nên dồi dào, mối quan hệ trên dưới, trong ngoài càng thêm gắn bó, cơ thể con người thích nghi tốt hơn đối với mọi biến đổi của môi trường bên ngoài. Nói một cách khái quát, tập luyện khí công giúp cho cơ thể bồi đắp chính khí, phục hồi và duy trì cân bằng âm dương, giữ gìn sự ổn định bên trong và cải thiện khả năng thích nghi với bên ngoài.
Theo quan niệm của y học hiện đại
Với hệ thống thần kinh trung ương, luyện công có tác dụng duy trì cân bằng giữa hưng phấn và ức chế, nâng cao khả năng kiểm soát của vỏ não, tăng cường lưu lượng tuần hoàn não, cải thiện trí nhớ và sức chú ý, phát triển phản xạ có điều kiện, khơi dậy những tiềm năng trí tuệ vốn có... Với hệ thống tuần hoàn, khí công có tác dụng điều chỉnh nhịp tim và huyết áp, tăng lưu lượng tuần hoàn vành, cải thiện sức co bóp cơ tim, nâng cao sức chịu đựng của cơ tim trong điều kiện thiếu ôxy, làm giảm sức cản ngoại biên giúp cho tim khoẻ hơn...
Với hệ hô hấp, luyện công gây hưng phấn trung khu hô hấp, làm tăng thông khí phổi, giảm lượng khí cặn, giảm tần số thở, cải thiện tuần hoàn phổi, tăng cường quá trình trao đổi khí ở phế nang... Với hệ tiêu hoá, luyện công góp phần xoa bóp tràng vị, giúp tăng cường bài tiết nước bọt, kích thích cảm giác ngon miệng, điều chỉnh công năng co bóp, tiết dịch và hấp thu của dạ dày ruột, cải thiện năng lực hoạt động của hệ tiêu hoá...
Ngoài ra, tập luyện khí công còn làm giảm chuyển hoá cơ bản, nâng cao sức chịu đựng của cơ thể trong điều kiện thiếu ôxy, cải thiện hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng chống lại bệnh tật. Khí công còn giúp con người trở nên kiên nhẫn, suy nghĩ sâu sắc, dễ khép mình vào kỷ luật, giàu tự tin, tăng sức miễn dịch trước những biến cố bất lợi của tự nhiên và cuộc đời.
(Theo SK&ĐS)
